2019-03-16

Fabryka długu

czyli o refinansowaniu i rolowaniu słów kilka

Trzy lata temu zaczęły obowiązywać przepisy, które na podstawie art. 36b Ustawy o kredycie konsumenckim, doprowadziły w praktyce do likwidacji tego co nazywamy rolowaniem pożyczek. Czy był to krok w dobrą stronę, a przy tej okazji naważone piwo będzie łatwo wypić?

Rolowanie pożyczki i MPKK

Rolowanie polega na przedłużeniu terminu spłaty pożyczki. Aby przedłużyć termin spłaty, pożyczkobiorca wnosi opłatę, która od wejścia w życie art. 36a Ustawy o kredycie konsumenckim musi zmieścić się w limicie MPKK - Maksymalne pozaodsetkowe koszty kredytu. Jedynie pierwsze darmowe pożyczki, mają szansę zgodnie z przepisami na rolowanie lub opłata za ich udzielenie powinna być stosunkowo niska, by wprowadzenie takiej możliwości miało sens dla pożyczkodawcy. Rolowanie pożyczek można uznać za jeden z czynników determinujących wprowadzenie MPKK, które w zamierzeniu ustawodawcy zwalcza nadmierne zadłużanie się konsumenta.

Nie jest to prawdą, gdyż w spiralę zadłużenia wpada się nie przez wysokie koszty, ale przez sam fakt wyboru niewłaściwego celu, który chcemy przy pomocy pożyczki osiągnąć. Oczywiście pod warunkiem, że koszty zostały należycie ujawnione i konsument ma ich pełną świadomość decydując się ma taki krok. MPKK jest jednak bardzo przydatne i warto go obliczyć dla okresu i kwoty pożyczki, o którą się staramy. Dzięki temu wiemy ile mogą wynieść opłaty w najgorszym scenariuszu. Przy „sprytnych” metodach ukrywania kosztów przez pożyczkodawców MPKK spełnia swoje zadanie wzorowo, należy tylko o nim pamiętać.

Refinansowanie zadłużenia

Ponieważ rynek nie lubi próżni, więc w miejsce rolowania pojawiło się refinansowanie. Refinansowanie to spłata jednej pożyczki drugą. Temat refinansowania nie jest jednak taki prosty i należy dobrze zgłębić istotę tego zagadnienia. Refinansowanie w zależności od źródła jego powstania możemy podzielić na:

• naturalne
• sztuczne

Dodatkowo warto jeszcze rozróżnić refinansowanie sztuczne:

• z przepływem środków pieniężnych
• bez przepływu środków pieniężnych

Refinansowanie naturalne to nic innego jak samodzielne działania pożyczkobiorcy wywołane presją zbliżającego się terminu spłaty zobowiązania, na które nie posiada środków, lub w przypadku dalszej zwłoki dyskomfortem jaki odczuwa przez windykację, własne sumienie, które podpowiada, że pożyczkę należy oddać, bądź strachem przed egzekucją, kiedy sprawy zaczynają nabierać tempa. W praktyce szuka innej firmy, która udzieli mu finansowania, a otrzymaną pożyczkę przeznacza na spłatę wcześniejszej. Tak dzieje się od lat i jest to całkowicie normalne zjawisko. Taka pętla podlega stałej kontroli przez mechanizm rynkowy, jakim jest ryzyko kapitałowe pożyczkodawcy.

Ryzyko kapitałowe

Ryzyko kapitałowe polega na tym, że klient może dobrowolnie nie spłacić udzielonej mu pożyczki, a działania prawne mające na celu przymusowe jej odzyskanie są rozłożone w czasie, niosą za sobą dodatkowe koszty dla pożyczkodawcy i wcale nie muszą zakończyć się sukcesem. Banki i pożyczkodawcy pozabankowi już na samym początku starają się zabezpieczyć przed taką niekorzystną dla nich sytuacją poprzez czynności, które ogólnie nazywamy scoringiem. Jest to też najlepszy naturalny mechanizm chroniący samego pożyczkobiorcę przed nadmiernym zadłużeniem. By on jednak mógł działać prawidłowo potrzebuje właściwego środowiska, w którym funkcjonuje.

Degradacja środowiska

Refinansowanie sztuczne jest groźne, gdyż nie posiada naturalnych hamulców. Najczęściej odbywa się to w sposób taki, że firmy powiązane kapitałowo lub osobowo albo wręcz "dżentelmeńsko" udzielają na przemian pożyczki klientowi, gdyż w świetle art. 36c Ustawy o kredycie konsumenckim takie działanie przez jeden podmiot, by było zgodne z przepisami, jest nieopłacalne. Oczywiście konsument jest zadowolony, gdyż łatwo otrzyma taką pożyczkę w drugiej firmie wpłacając samą opłatę jak za udzielenie, a czasem zostanie uraczony refinansowaniem i bez tego, nie trudząc się specjalnie i tracąc czas na szukanie. Znowu przydaje się formularz informacyjny, gdzie ujawniony pośrednik jest często takim elementem spajającym całość tych działań oraz punkt wspomnianego formularza określany jako "skutek braku płatności". Widzimy to na co dzień nawet po niektórych stronach pożyczkowych, gdzie ten mechanizm został sprawnie wprowadzony w życie. Pół biedy, jeżeli nastąpił faktyczny „fizyczny” przepływ środków pieniężnych między firmami. Pierwotny pożyczkodawca musi w takim wypadku posiadać dodatkową gotówkę – kapitał i świeży dopływ środków z opłaty za udzielenie kolejnej, w której rosnący dług ma pokrycie. Pożyczkobiorca oczywiście żadnych środków na swoim koncie przy refinansowaniu sztucznym nie zobaczy. Obecne przepisy dopuszczają jeszcze takie działanie (brak zakazów), ale naturalne „zawory bezpieczeństwa” są znacznie słabsze, bo też ryzyko kapitałowe całkiem inne. Przypadki, w których opłata nie ulega zwiększeniu z każdą kolejną pożyczką rodzą pytanie, dlaczego od klienta wymaga się spłaty kapitału z wszystkimi opłatami, a w refinansowaniu sztucznym pomiędzy firmami już nie?

Jak widać rolowanie jest znacznie korzystniejsze i czytelniejsze dla konsumenta, mimo tego że pożyczkodawca nadal zarabia na tej samej pożyczce przy porównywalnym ryzyku kapitałowym jak w refinansowaniu sztucznym, to dług zostaje na niezmienionym poziomie. W drugim przypadku zarabia coraz więcej i do tego dług jeszcze rośnie. Tak kończą się nieprzemyślane regulacje, jako pomoc ze strony ustawodawcy, a rolowanie nabiera nowego znaczenia :-)

Gdyby był problem ze zrozumieniem tekstu, to wykorzystamy rozpoznawanie obrazów. Na wykresach przedstawiono trzy modele działania tych mechanizmów. Dla lepszego zobrazowania zostały pozbawione dodatkowych czynników, między innymi wpływu odsetek ustawowych, zabezpieczeń (...)

A - wysokość ryzyka kapitałowego; początkowa skłonność do ryzyka nie zawsze jest jednakowa, szczególnie w przypadku refinansowania sztucznego, gdzie współrzędna punktu na osi Y może być wyższa
B - poziom startowy zadłużenia, pierwsza udzielona pożyczka lub kredyt
C - naturalna granica powstrzymująca dalsze zadłużanie się pożyczkobiorcy, mimo jego usilnych starań by ją przekroczyć

Tak to faktycznie wygląda i nie chce być inaczej. Dla samego pożyczkobiorcy ważne jest ustabilizowanie zadłużenia w pierwszej kolejności, tak by pętla się nie zacisnęła. W przypadku sztucznego refinansowania, wykres powstrzymać może jedynie upadłość konsumencka lub przeczytanie wcześniej naszej strony :-) Są też inne metody pozbycia się długu, jednak w stosunku do pożyczkodawcy rzetelnego informacyjnie, etycznie działającego i zgodnie z przepisami - nie są uczciwe, więc ich nie opiszemy.

Zjawisko oparte na sztucznym refinansowaniu, bez „fizycznego” przepływu pieniądza jest już prawdziwą fabryką długu. Zawór bezpieczeństwa oparty na mechanizmie rynkowym nie działa praktycznie wcale, gdyż nie potrzeba do tego żadnych dodatkowych środków, a ryzyko kapitałowe praktycznie nie istnieje. Wystarczą pieniądze na udzielenie tej pierwszej pożyczki i produkcja zadłużenia rusza pełną parą w tempie geometrycznym do potęgi z każdą kolejną pożyczką. Nawet MPKK niewiele pomoże. Owszem można go stale obniżać, tego jednak nie wytrzymają ekonomicznie głównie firmy, które możemy określić jako jeszcze działające etycznie w finansach i takim należy pomóc.

XXI wiek to era informacji, która dzięki technologiom informatycznym i globalnej sieci przybiera na znaczeniu. Tradycyjne formy przekazu odeszły do lamusa, a to co dostajemy w zamian jest wspaniałym narzędziem pod warunkiem, że jest właściwie wykorzystywane. Obecnie pieniądz to nic innego jak zapis cyfrowy. Gotówki w obiegu jest znikoma ilość, większość zmian właściciela środków pieniężnych odbywa się za pomocą przelewów bankowych - współczesny "fizyczny" sposób przekazania gotówki, a zabawa przez nieuprawnione podmioty, którą nazywają robieniem biznesu, kosztem zadłużenia jednostki w formie przepływu jedynie samej informacji nie jest niczym innym jak działalnością parabankową. Wcale nie potrzeba przyjmować depozytów, by zostać uznanym za parabank.

Dbałość o czystość powietrza

Szkoda by tyle naważonego piwa zostało zmarnowane. Instrukcja jego wypicia jest prosta dla tych co wnikliwie studiują naszą stronę i nie ma znaczenia w jaki sposób "pożyczkodawca" refinansujący spłacił pożyczkodawcę poprzedniego. Ważne by pierwotny pożyczający nie miał już względem nas roszczeń, inaczej wszystko co zyskamy to zwrot opłat za refinansowanie, więc szukamy pożyczkodawców umożliwiających refinansowanie pożyczki (w sposób sztuczny oczywiście) bezwzględnie upewniając się, że refinansującym nie jest bank z ofertą kredytu. Wtedy zaciągamy "zwykłą" pożyczkę, w której pożyczkodawca wypłaca nam środki, a potem refinansujemy. Po otrzymaniu pożyczki refinansowej, właściwie jedyne co powinniśmy zrobić to opłacić stosowny podatek od wzbogacenia, ale nie ma co wychodzić przed szereg i warto poczekać. Jeżeli opłata za refinansowanie była wpłacona, to w dobrym tonie jest wystosowanie reklamacji do pożyczkodawcy refinansującego i ewentualnie interwencja. Może zwróci, ale po co kopać leżącego i tak już przecież wykosztował się na spłatę pożyczki. Przy właściwie wyregulowanym środowisku, nasza sytuacja procesowa jest praktycznie podobna jak "frankowicza" z niedozwolonymi zapisami w umowie kredytowej, który zaprzestał spłat. Różnica jest taka, że jemu ten proces jest potrzebny, aby odzyskać nadpłacone środki i uwolnić hipotekę.

Na koniec pragniemy zwrócić uwagę, że nie bez przyczyny staramy się, by na stronie Twoja Pożyczka nie było produktów dla firm, których wysyp jest coraz większy. Drogi przedsiębiorco wiedz, że w Twoim wypadku fabryki długu mają znacznie więcej mocy produkcyjnych na ten moment. Należy też jeszcze raz znowu podkreślić, że przy właściwie wyregulowanym rynku, chwilówki to najlepszy prezent dla konsumenta, jaki świat finansów mógł mu ofiarować, bez wywrócenia całego systemu do góry nogami. Prawda, że zdecydowanie lepiej i etyczniej jest uraczyć na początku chwilówką, niż na końcu upadłością konsumencką!

Zadaj pytanie lub podyskutuj na ten temat ...